Op weg naar je RA-titel via de Belastingdienst

Het standaard accountancy traject is menig accountancy student wel bekend: je volgt een (bedrijfs-)economische bachelor, vervolgt je bachelor met een master accountancy en stroomt vervolgens door naar een accountantskantoor waar je tegelijkertijd met de post-master van start gaat. Een lang traject met als doel om je RA-titel te behalen. Jesse Mol en Zaid Kwetir kozen echter voor een andere weg. Zij volgen namelijk het Trainee accountancy traject bij de Belastingdienst. Het Trainee accountancy traject (voorheen genaamd duale opleiding accountancy) betreft een opleiding tot registeraccountant waarmee je zowel accountancy als fiscaliteit combineert met als doel om belastingaangiften te controleren. Een andere tak van sport, maar niet minder belangrijk. Hoe is het om te worden opgeleid tot registeraccountant bij de Belastingdienst? Jesse en Zaid vertellen ons hier mee over in onderstaand interview.

Zouden jullie wat over jezelf kunnen vertellen en hoe je bij de Belastingdienst terecht bent gekomen?

Jesse: Mijn naam is Jesse, 26 jaar, en ik kom oorspronkelijk uit een dorp net buiten Amsterdam. Na het afronden van de bachelor Economie en Bedrijfseconomie besloot ik een jaar te gaan reizen en werken in Spanje. Na dit leuke jaar ben ik in de salarisadministratie gaan werken in combinatie met een traineeship. Het idee van een traineeship beviel mij wel. De salarisadministratie echter niet. Wel vond ik het loonheffing-gedeelte van de salarisadministratie interessant. Toen was daar de vacature van de Belastingdienst; een werken-leren traject op masterniveau waarbij ik mij meer in de fiscale wereld kon verdiepen. Hier ben ik uiteindelijk in 2019 gestart met het Trainee accountancy traject.

Zaid: Ik ben Zaid, 31 jaar oud, en enkele jaren geleden afgestudeerd aan de opleiding Bedrijfseconomie aan de Hogeschool van Amsterdam. Na een half jaartje te hebben gewerkt als assistent controller bij een farmaceutisch bedrijf merkte ik dat ik de behoefte had om verder te studeren. Daarom startte ik met de master Accounting en Control aan de Universiteit van Amsterdam. Na deze studie startte ik als assistent controller in het onderwijs. Het onderdeel boekhouden beviel mij wel, maar ik miste iets, namelijk het fiscale aspect. Vanuit de nieuwsgierigheid om meer te leren over de fiscale wereld heb ik gesolliciteerd bij de Belastingdienst. Dit was voor mij de perfecte manier om mijn basis in accountancy te combineren met fiscaliteit. Hier ben ik in augustus 2020 van start gegaan.

Hoe is het traject Trainee accountancy opgebouwd?

Jesse: De opleiding bestaat uit twee delen. Het eerste half jaar bij de Belastingdienst werk je nog niet, maar volg je een intern studietraject via de Belastingdienst academie om de fiscale basis te leren. De lessen van de Belastingdienst academie kunnen zowel online als fysiek plaatsvinden. Je start de studie aan de universiteit tegelijkertijd met je indiensttreding bij de Belastingdienst. Je volgt dan dus 2 studies, die van de Belastingdienst Academie en de opleiding tot registeraccountant bij de universiteit. Dit laatste is het reguliere traject die je ook zou volgen als je bij een accountantskantoor zou gaan werken. Het onderscheid wordt dus gemaakt door de interne fiscale opleiding.

Wat houdt jullie functie precies in en hoe verschilt dit t.o.v. auditwerkzaamheden?

Jesse: Nadat je in je eerste halfjaar studie bij de Belastingdienst academie voldoende fiscale basis hebt opgedaan start je met je eerste opdracht. Binnen de Belastingdienst krijg je een soort standaard klantenpakket. Zo start vrijwel iedereen met een mkb-klant en zal je tevens meewerken aan wat losse opdrachten voor inkomstenbelastingen van particulieren. Echter, de focus ligt voornamelijk op de controle van bedrijfsaangiften. Nadat je hebt meegewerkt aan een mkb-klant zal je overgaan tot de controle van grote ondernemingen.

Zaid: Wat ons werk voornamelijk onderscheidt van een jaarrekeningcontrole is het controleobject; namelijk de belastingaangifte. Bij het controleren hiervan zijn de standaard controlewerkzaamheden van een accountant van toepassing. Focuspunten binnen de controle van een belastingaangifte liggen op interne beheersing, vennootschapsbelasting, omzetbelasting en loonbelasting. Indien het een groot bedrijf betreft vragen wij vaak ook het accountantsrapport op ter vaststelling of we hierop kunnen steunen. Qua dagelijkse werkzaamheden is het, net als bij accountantskantoren, gebruikelijk om bij de klant te werken. In normale, niet-Covid-19, tijden ben je dus veel op pad en krijg je bij veel bedrijven een kijkje in de keuken.

Hoe is de balans tussen het fiscale aspect en het accountancy aspect?

Zaid: Uiteraard ligt de focus op het fiscale aspect aangezien het controleobject de belastingaangifte is. Samengevat zou je het als volgt kunnen zien: we gebruiken de technieken van auditing, maar moeten de fiscale regels toepassen in ons werk.

Werkdruk is een thema die vaak terugkomt binnen de accountancy sector. Hoe ervaren jullie de werkdruk en de combinatie tussen studeren en werken?

Zaid: Ik geloof dat je ervaring van werkdruk in grote mate afhangt van het plezier in je werk en je interesse in zowel fiscaliteit als accountancy. “Persoonlijk vind ik het werken leuk en de studie leuk. Daardoor gaat de combinatie werken-leren mij goed af.” Natuurlijk is er enige werkdruk bij de Belastingdienst. Er wordt per aangifte een bepaalde tijd verstrekt en dan moet de controle ook echt zijn afgerond. Het verschil met reguliere accountantskantoren is dat de deadlines meer variëren. Dit hangt geheel af van het jaar waarin de aangifte is ingediend door de belastingplichtige. Verder werken we met steekproeven, wat betekent dat we niet elke belastingaangifte controleren. Al met al is de werkdruk goed verspreid en is er dus geen sprake van extreem drukke periodes.

Jesse: De werk-privé balans was een factor die bij mij meespeelde om te kiezen voor de Belastingdienst. Immers staat de Belastingdienst bekend een lagere werkdruk te hebben in vergelijking tot accountantskantoren. Na 1,5 jaar in dienst bij de Belastingdienst kan ik dit bevestigen. Er is veel aandacht voor studie en je krijgt voldoende ruimte om hier tijd voor vrij te maken. Naast deze flexibiliteit is er ook veel ondersteuning. Wanneer ik bijvoorbeeld hulp nodig heb bij mijn studie is het makkelijk te regelen om een middagje samen te zitten met je begeleider. Dit maakt de combinatie werk en studie gebalanceerd. In het begin was de combinatie tussen studie en werk wel even zwaar, met name in mijn pre-master. Soms vraag ik me af hoe mensen het voor elkaar krijgen om dit traject bij een accountantskantoor te volgen. 40 uur werken naast mijn studie lijkt me echt pittig.

Hoe ervaren jullie de begeleiding binnen de Belastingdienst?

Jesse: De begeleiding is in de eerste jaren redelijk uitgebreid en goed geregeld. We hebben enerzijds een teamleider. Deze persoon ondersteunt voornamelijk het studietraject en zorgt ervoor dat het leerproces goed verloopt. Anderzijds is er een werkbegeleider die je ondersteunt tijdens klantopdrachten maar die wisselt per periode. Iedere ochtend trappen we de dag af met onze werkbegeleider om de planning door te bespreken. Verder heb je ook een persoonlijke mentor. Deze ondersteunt je op alle vlakken, dus zowel in het werk- als leerproces. Kortom, aan begeleiding geen gebrek.

“Het puzzelen met complexe cases maakt het werk uitdagend en leuk.”

Wat bevalt je het meest aan het werken bij de Belastingdienst?

Zaid: Het leukste aan mijn werk vind ik de uitdaging om twee onderdelen van mijn opleiding te combineren. Enerzijds voer je controlewerkzaamheden uit. Anderzijds moet je de fiscale regels in je achterhoofd houden en toepassen in je controlewerkzaamheden.

Jesse: Die uitdaging in het werk, dat herken ik wel. Zo kreeg ik recent een complex vraagstuk over een fiscale eenheid en omzetbelasting. Voor dit soort vraagstukken moet je echt in de wet en jurisprudentie duiken. Uiteindelijk heb ik zelf de casus voorbereid en contact opgenomen met een specialist om tot een oplossing te komen. Dit puzzelen met complexe cases maakt het werk uitdagend en leuk. Daarbij haal ik ook veel voldoening uit het klantcontact. Zo begin je al snel met inleidende klantgesprekken en heb je tijdens de controle veel klantcontact.

Zijn er specialisatiemogelijkheden binnen de Belastingdienst? Zo ja, heb jezelf een bepaalde specialisatie voor ogen?

Jesse: Eigenlijk is de Belastingdienst zo’n enorme organisatie dat je alle richtingen op kan die je wilt. Nadat je de RA-titel hebt behaald kun je je bijvoorbeeld specialiseren in omzetbelasting of loonheffing. Daarbij kan je er ook voor kiezen om op de lange termijn door te groeien naar andere richtingen, zoals de Douane[1], IT-audit of de FIOD.

Zaid: Mijn voornaamste wens is nu het behalen van mijn RA-titel. Immers is het een lang traject. Tegen die tijd zie ik wel waar het schip strandt.

Jesse: Tijdens mijn studie op Nyenrode volgde ik het vak Data-Analyse. Dit vak, en eigenlijk alles wat met software te maken heeft, vind ik interessant in mijn werk. Een specialisatie in IT-audit zou op dit moment dan ook mijn voorkeur hebben.

Hebben jullie nog tips voor studenten?

Jesse: Wat het werken bij de Belastingdienst typeert is dat je erg zelfstandig moet kunnen werken. Als je van zelfstandigheid houdt, dan is het werken bij de Belastingdienst zeker een aanrader. Je krijgt al snel veel verantwoordelijkheden, zoals een inleidend gesprek met de klant. In het begin is dit natuurlijk even spannend, omdat je volledig in het diepe wordt gegooid. Echter leer je hier heel veel van.

Zaid: Hier sluit ik mij volledig bij aan. Je krijgt al snel vraagstukken die voor jou volledig nieuw en op het eerste gezicht complex zijn. Vervolgens mag je hier zelf mee gaan puzzelen. Kortom, houd je van zelfstandigheid, complexe vraagstukken en fiscaliteit, dan zou het werken bij de Belastingdienst zomaar eens iets voor jou kunnen zijn.